Adalet Bakanlığı’nın 1,5 yıldır üzerinde çalıştığı, 11’ temel, 9’u amaç olarak belirlenmiş faaliyetleri içeren “eylem planı” 2 Mart 2021’de duyurulmuştu. Vatandaşların merak ettiği ise planın ne zaman hayata geçirileceği!

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzası bulunan İnsan Hakları Eylem Planı (2021-2023) ile ilgili genelge Resmi Gazete’de yayımladı fakat henüz yürürlüğe girmedi.

Peki, planın içeriğinde neler var?

30 Mart 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde, İnsan Hakları Eylem Planı’nın ‘Özgür Birey, Güçlü Toplum; Daha Demokratik Bir Türkiye’ vizyonu ile hayat bulacak.

İnsan Hakları Eylem Planı’nın, 11’inci Kalkınma Planı ile Yargı reformu Strteji Belgesi temelindeki reform iradesinin devamı olarak tüm bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının faaliyetlerini kapsadığı belirtildi.

Eylem Planıyla, detaylı bir mevzuat taramasıyla, hak ve özgürlükler alanında genişletici değişikliklerin yanında, kamu hizmetlerinin erişilebilir, hesap verilebilir, eşit, şeffaf ve adil bir şekilde sunulmasına ilişkin standartların yükseltimesi hedeflendiği aktarıldı.

Eylem Planı’yla birlikte, uygulamadaki sorunların çözümüne yönelik üst düzey bir farkındağın ve daha güçlü bir insan hakları koruma sistemi oluşturulmasının öngörüldüğü vurgulandı.

Genelgede, “İnsan hak ve özgürlüklerine ilişkin standartların yükseltilmesiyle, demokrasimizin vatandaş memnuniyetine odaklı şekilde güçlenmesi süreci yeni bir ivme kazanacaktır” denildi.

FAALİYETLER İÇİN KISA, ORTA VE UZUN VADELER BELİRLENECEK

Eylem Planı’nda belirtilen faaliyetler için kısa, orta ve uzun vadelerin belirlendiği aktarılan genelgede “Uygulama süreci 2 yıl olarak öngörülen Eylem Planı’nda amaç, hedef ve faaliyetler somut biçimde kaleme alınmış; öngörülen her bir faaliyet için kısa (1-3 ay), orta (6 ay ve 1 yıl) ve uzun (2 yıl) süreli vadeler belirlenmiştir. Bu süreler azami niteliktedir. Bazı faaliyetler yönünden ise niteliği gereği sürekli bir takvim olarak öngörülmüştür” ifadeleri yer aldı.

İnsan Hakları Eylem Planının 6. Maddesi ”Sözleşme özgürlüğüne hukuki güvenlik ilkesi ve kazanılmış hakların korunması prensibine aykırı olarak hiç bir şekilde müdahale edilemez” diyor. Yani Emeklilikte Yaşa Takılanların kazanılmış haklarının iade edilmesi gerektiğini vurgulayan bir madde.

BAKANLIKLAR İLE KURULUŞLAR ORTAK ÇALIŞACAK

Eylem Planı kapsamında belirlenen her bir faaliyetin öngörülen süre içinde gerçekleşmesinin, ilgili faaliyetten sorumlu bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının uhdesinde verildiği bildirildi.

Sorumlu bakanlıklar veya kurum ya da kuruluşların, ilgili faaliyetler kapsamında işbirliği yapacakları bakanlık, kurum ve kuruluşları belirleyeceği de aktarıldı.

İşbirliği yapılacak kurumların belirlenmesinde oluşacak muhtemel tereddütlerin ise Cumhurbaşkanlığınca giderileceği vurgulandı.

Planda yer alan 11 temel ilke:

1- İnsan, doğuştan sahip olduğu vazgeçilmez haklarıyla yaşar. Devletin temel amaç ve görevi, bu hakları korumak ve geliştirmektir.

2- İnsan onuru, bütün hakların özü olarak hukukun etkin koruması altındadır.

3- Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebepler temelinde hiçbir ayrımcılık söz konusu olmaksızın herkes hukuk önünde eşittir.

4- Kamu hizmetinin herkese eşit, tarafsız ve dürüst biçimde sunulması, bütün yönetsel faaliyetlerin temel özelliğidir.

5- Mevzuat, tereddüt doğurmayacak şekilde açık, net, anlaşılır ve öngörülebilir kurallar içerir, kamu otoriteleri bu kuralları hukuk güvenliği ilkesinden ödün vermeden hayata geçirir.

6- Sözleşme özgürlüğüne, hukuki güvenlik ilkesi ve kazanılmış hakların korunması prensibine aykırı olarak hiçbir şekilde müdahale edilemez.

7- Devlet, girişim ve çalışma hürriyetini rekabete dayalı serbest piyasa kuralları ile sosyal devlet ilkesi çerçevesinde korur ve geliştirir.

8- Adli ve idari işleyiş; masumiyet karinesi, lekelenmeme hakkı ve ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkelerini koruyan, gözeten ve güçlendiren bir yaklaşımı merkezine alır.

9- Hiç kimse, eleştirisi veya düşünce açıklaması nedeniyle özgürlüğünden yoksun bırakılamaz.

10- Bağımsız ve tarafsız yargı ile korunan hukuk devleti, hak ve özgürlükler ile adaletin teminatı olarak her alanda tahkim edilir.

11- Haklarının ihlal edildiğini iddia eden herkes, etkili kanun yollarına zahmetsiz şekilde erişebilmelidir. Adalete erişim, hak ve özgürlüklere saygının merkezindedir.

İnsan Hakları Eylem Planı’nın 9 amacı ise şunlar:

1- Daha güçlü bir insan hakları koruma sistemi

2- Yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının güçlendirilmesi

3- Hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflık

4- İfade, örgütlenme ve din özgürlüklerinin korunması ve geliştirilmesi

5- Kişi özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesi

6- Kişinin maddi ve manevi bütünlüğü ile özel hayatının güvence altına alınması

7- Mülkiyet hakkının daha etkin korunması

8- Kırılgan kesimlerin korunması ve toplumsal refahın güçlendirilmesi

9- İnsan hakları konusunda üst düzey idari ve toplumsal farkındalık

Açıklamalara göre, “İnsan Hakları Eylem Planı Uygulama Takvimi, Adalet Bakanlığı’nın resmi internet adresinden yayımlanacaktır” denildi.